در شرایطی مانند آتش‌سوزی یا انفجار، ممکن است هوای اطراف ما به دود، گازها یا ترکیبات شیمیایی خطرناک آلوده شود. این آلودگی‌ها می‌توانند تهدیدی جدی برای سلامت عمومی، و به‌ویژه برای سالمندان، کودکان، زنان باردار و افرادی با بیماری‌های قلبی یا تنفسی باشند.
کاهش تماس با هوای آلوده‌ی ناشی از آتش‌سوزی
هر نوع آتش‌سوزی (مثلا آتش‌سوزی یک ساختمان) به خاطر وجود انواع وسایل مختلف، دارای دودی است که حاوی انواع مواد شیمیایی مضر است. در صورت بروز آتش‌سوزی در نزدیکی محل زندگی، شما باید تا حد ممکن از دود و غبار ناشی از آتش‌سوزی دور شوید و این مراحل را انجام دهید:
- وارد خانه یا یک فضای بسته شوید.
- درها، پنجره‌ها و دریچه‌های کولر یا تهویه را ببندید.
- تا زمانی که دود و آلاینده‌ها در محیط هستند، حضور خود در فضای باز را به حداقل برسانید.
- در فضای باز از ماسک مناسب استفاده کنید (ماسک مناسب در ادامه توضیح داده شده است).
کاهش تماس با هوای آلوده‌ی بالقوه خطرناک (در صورت احتمال وجود آلودگی شیمیایی خطرناک)
برخی نشانه‌های هشداردهنده‌ی وجود آلودگی‌های شیمیایی خطرناک در هوا عبارت‌اند از:
- بوی غیرعادی یا تند و خفه‌کننده
- سوزش چشم، گلو یا پوست
- تهوع، سردرد یا سرگیجه
- مشکلات تنفسی یا سرفه‌های خشک و شدید
اگر هر یک از این علائم را تجربه کردید، فرض را بر وجود ماده‌ای بالقوه خطرناک بگذارید و فوراً اقدامات حفاظتی را آغاز کنید. در ادامه این اقدامات را بررسی می‌کنیم:
نخستین گام در محافظت از خود، دوری از هوای آلوده است. به این منظور:
- بلافاصله وارد خانه یا یک فضای بسته شوید.
- درها، پنجره‌ها و دریچه‌های کولر یا تهویه را ببندید.
- درزها و شکاف‌ها را با نوار چسب، پارچه خیس یا پلاستیک ضخیم مسدود کنید.
- تا زمانی که دود و آلاینده‌ها در محیط هستند، حضور خود در فضای باز را به حداقل برسانید.
- از ماسک مناسب یا پارچه‌ی خیس استفاده کنید (ماسک مناسب در ادامه توضیح داده شده است).
در بسیاری از مواقع، رعایت همین نکات برای حفظ ایمنی کافی است. اما اگر با وجود رعایت آن‌ها هنوز علائم آلودگی را احساس می‌کنید یا ناچار به حضور طولانی‌مدت در فضای با هوای آلوده هستید، قدم بعدی را در نظر بگیرید.
نحوه‌ی استفاده از ماسک و پوشش محافظ تنفسی
انتخاب ماسک مناسب
ماسک‌های متنوعی در بازار وجود دارند، اما همه‌ی آن‌ها برای محافظت در برابر آلودگی شیمیایی مناسب نیستند. در این میان، ماسک‌های فیلتردار N95 و N99 گزینه‌های مناسبی به شمار می‌روند، زیرا توانایی بالایی در فیلتر کردن ذرات آلاینده دارند و نسبتاً نیز در دسترس‌اند.
ماسک‌های شیمیایی حرفه‌ای که ظاهری مشابه با ماسک‌های غواصی داشته و دارای فیلترهای پیشرفته‌اند، بهترین محافظت را ارائه می‌دهند؛ اما این ماسک‌ها معمولاً در دسترس عموم نیستند و تنها در شرایط اضطراری توسط نیروهای امدادی و نظامیان استفاده می‌شوند. ماسک‌های معمولی جراحی و پارچه‌ای که به‌طور رایج استفاده می‌شوند هم برای محافظت در برابر آلاینده‌های شیمیایی مناسب نیستند.
در نبود ماسک، می‌توانید از یک پارچه یا حوله‌ی خیس استفاده کنید و آن را جلوی دهان و بینی خود بگیرید. هرچند این روش کامل نیست، اما می‌تواند تا حدودی از ورود ذرات مضر جلوگیری کند.
نکات مهم هنگام استفاده از ماسک
- ماسک باید روی بینی و زیر چانه را کاملاً بپوشاند و به‌خوبی به صورت بچسبد تا از نفوذ هوا از اطراف جلوگیری شود؛ پس سایز مناسب خود را انتخاب کنید.
- ترجیحاً از ماسکی با دو بند استفاده کنید؛ یکی را در بالا و دیگری را در پایین گوش‌های خود قرار دهید.
- اگر ماسک دارای گیره بینی است، آن را با فشار دادن به سمت به بینی و صورت، محکم کنید.
- دستورالعمل‌های روی بسته‌بندی ماسک را با دقت مطالعه و رعایت کنید.
مشکلات احتمالی استفاده از ماسک
- استفاده از ماسک می‌تواند نفس کشیدن را دشوار کند. اگر دارای مشکلات قلبی ـ ریوی هستید، با پزشک خود در این مورد مشورت کنید.
- اگر دچار تنگی‌نفس، سرگیجه یا دیگر مشکلات شدید، فوراً به محلی با هوای پاک‌تر رفته و ماسک را بردارید.
- پوشیدن ماسک در هوای گرم و حین فعالیت فیزیکی، می‌تواند باعث گرمازدگی شود. برای پیشگیری از آن، هر از گاهی ماسک را درآورده و کمی آب بنوشید.
آلودگی هوا و دود غلیظ، از جمله تهدیدهای فوری برای سلامت عمومی در زمان بحران هستند. با داشتن آمادگی ذهنی، تجهیزات لازم و آگاهی از اقدامات ایمنی می‌توانید از آسیب‌های جدی در این شرایط جلوگیری کنید.
نظر بدهید