مجموعه‌ی مایکروسافت آفیس (شامل ورود، اکسل، پاورپوینت و…) محبوب‌ترین نرم‌افزار اداری بین کاربران ایرانی است. اما حقیقت تلخ این است که تقریبا همه از نسخه کرک شده‌ی آن استفاده می‌کنیم. شاید در نگاه اول دور زدن لایسنس راه‌حلی ساده و رایگان باشد، اما با هر بار استفاده از نسخه کرک شده هم کاری غیراخلاقی است و هم درهای کامپیوتر شما را به روی هکرها و بدافزارهای بی‌شمار دیگری باز میکند. در حال حاضر گزینه‌های رایگان بسیار خوبی در دسترس شما قرار دارند که در این مطلب به آنها می‌پردازیم. کافی است آنها را امتحان کنید تا دیگر به آفیس نگاه نکنید 🙂
چرا استفاده از نرم‌افزارهای قفل شکسته (کرک) اشتباه است؟
- آلوده شدن کامپیوتر: ابزارهای کرک و فایل‌های شکستن قفل، اسب تروای هکرها برای انتقال ویروس، تروجان، باج‌افزار و انواع بدافزارها هستند.
- سرقت اطلاعات شخصی: نرم‌افزارهای کرک شده با دسترسی سطح بالا نصب می‌شوند که سرقت اطلاعات بانکی، ایمیل‌ها و رمزهای عبور را راحت میکند.
- محروم شدن از آپدیت‌های امنیتی: نسخه‌های کرک شده هرگز آپدیت نمی‌شوند؛ پس باگ‌های امنیتی تا ابد سرجایشان هستند و هکرها خیلی راحت از این نقطه ضعف وارد می‌شوند.
- غیراخلاقی بودن: در ایران متاسفانه قانون کپی‌رایت به‌درستی رعایت نمی‌شود. اما در هر صورت استفاده‌ی بدون اجازه از یک نرم‌افزار پولی، کاری غیراخلاقی و غیرقانونی است و اگر بخواهیم واقعیت را ببینیم، نوعی دزدی به حساب می‌آید. درست است که ما در ایران امکان خرید قانونی بسیاری از نرم‌افزارها را نداریم و قیمت‌شان هم در مقایسه با درآمدمان معقول نیست. اما در بسیاری از موارد می‌توانیم از جایگزینهای رایگان استفاده کنیم و وجدان‌مان هم راحت باشد.
آیا مایکروسافت ورد تنها گزینه ماست؟
تصور اینکه بدون مایکروسافت ورد نمی‌توانیم قدم از قدم برداریم کاملا اشتباه است. نرم‌افزارهای قدرتمند و رایگانی وجود دارند که:
- با فایل‌های ورد (doc, docx) کاملا سازگارند.
- آنلاین و آفلاین می‌شود با آنها کار کرد.
- کاملا رایگان و قانونی هستند.
- پشتیبانی و آپدیت منظم دارند.
جایگزینهای فوق‌العاده برای مایکروسافت ورد
در ادامه سراغ بهترین جایگزین‌ها برای مایکروسافت آفیس رفته‌ایم؛ سرویس‌هایی که نه‌تنها از نظر امکانات چیزی کم ندارند، بلکه تجربه‌ای متفاوت و حتی بهتر ارائه می‌دهند.
گوگل داکس (Google Docs): قهرمان بی‌رقیب ابری
گوگل داکس (در کنار شیتس و اسلایدس) بخشی از سرویس ابری گوگل درایو است که به شما اجازه می‌دهد اسناد متنی، جدول و فایل‌های ارائه را مستقیم در مرورگر ایجاد و ویرایش کنید، بدون اینکه نیازی به نصب نرم‌افزار باشد.
این پلتفرم به لطف سرورهای قدرتمند گوگل و تکیه بر هوش مصنوعی، مجموعه‌ای از امکانات حرفه‌ای دارد که نیازهای کاربران معمولی و حتی تیم‌های حرفه‌ای را در هر سطحی برآورده میکند.
مزایا و امکانات گوگل داکس
- ذخیره خودکار ابری: بزرگترین مزیت گوگل داکس ذخیره‌سازی خودکار اسناد در فضای ابری است. با این قابلیت حتی اگر وسط کار برق برود، تا آخرین نقطه‌ای که نوشته‌اید، ذخیره می‌شود و از هر جایی به فایل‌هایتان دسترسی دارید.
- همکاری تیمی: ده‌ها کاربر می‌توانند به صورت همزمان روی یک سند کار کنند، تغییرات یکدیگر را مشاهده و نظراتشان را ثبت کنند. این سطح از مشارکت حتی در نسخه‌های گران‌قیمت مایکروسافت آفیس هم به این سادگی و روانی در دسترس نیست.
- سازگاری با فرمت‌های آفیس: فایل‌های ورد، اکسل و پاورپوینت را به راحتی در گوگل داکس ویرایش و دوباره با همان فرمت ذخیره کنید. سازگاری کامل مهاجرت از آفیس به گوگل داکس را بسیار آسان میکند.
- ویرایش حرفه‌ای متن: گوگل داکس ابزارهای پیشرفته‌ای برای ویرایش متن ارائه می‌دهد؛ از جمله تنظیم فونت، فاصله خطوط و افزودن پاورقی.
- غلط‌یاب فارسی: یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های گوگل داکس تشخیص اتوماتیک اشتباهات تایپی فارسی است. در کنار آن فونت فارسی Vazirmatn هم در دسترس شما است.
- درج جدول و عکس: به سادگی جداول پیچیده و قالب‌های متنوع تصویر را به اسناد خود اضافه کنید.
- فرمول‌نویسی پیشرفته: گوگل شیتس (معادل اکسل)، طیف وسیعی از فرمول‌های محاسباتی، آماری و مهندسی را پشتیبانی میکند.
- پلتفرم‌های متنوع: گوگل داکس نه تنها در ویندوز، لینوکس و macOS بلکه در اندروید و iOS هم در دسترس شماست.
داکس در حالت آفلاین هم کار میکند و کافیست افزونه Google Docs Offline را در مرورگر کروم نصب کنید. پس از آن بدون اینترنت می‌توانید اسناد را ویرایش کنید و به محض اتصال مجدد، تغییرات همگام‌سازی می‌شود.
برای اکسل و پاورپوینت چه کنیم!؟
نگران این موضوع هم نباشید. گوگل درایو دارای معادل‌هایی برای اکسل و پاورپوینت هم هست. که با نام‌هایی Google Sheet و Google Slides شناخته می‌شوند. ضمنا برای هر کدام از آنها اپلیکیشن موبایل مجزا هم وجود دارد که می‌توانید فایل‌هایتان را روی موبایل هم ویرایش کنید.
لیبره‌آفیس (LibreOffice)
اگر عادت دارید نرم‌افزار روی سیستم نصب باشد و به دنبال یک جایگزین کامل، رایگان و قدرتمند برای مایکروسافت آفیس می‌گردید، لیبره‌آفیس (LibreOffice) بهترین گزینه پیش روی شماست. این مجموعه نرم‌افزاری که از دل پروژه OpenOffice.org بیرون آمده، توسط جامعه بزرگی از توسعه‌دهندگان در سراسر جهان پشتیبانی و به‌روزرسانی می‌شود. هرچند به نظر ما گوگل درایو گزینه‌ی بسیار بهتری است.
مزایا و امکانات LibreOffice
- مجموعه کامل نرم‌افزار اداری: لیبره‌آفیس مجموعه‌ای کامل شامل واژه‌پرداز (Writer)، صفحه‌گسترده (Calc)، ارائه‌ساز (Impress)، پایگاه داده (Base)، ویرایشگر گرافیکی برداری (Draw) و ویرایشگر فرمول (Math) است.
- متن‌باز و رایگان: لیبره‌آفیس هیچ هزینه‌ای ندارد و به لطف متن‌باز بودن کاربران حرفه‌ای می‌توانند آن را مطابق نیازشان سفارشی‌سازی کنند.
- حجم بسیار کم: فایل نصبی لیبره‌آفیس کمتر از ۳۰۰ مگابایت است (نسخه‌های قدیمی‌تر زیر ۱۰۰ مگابایت بودند) که در مقایسه با حجم چند گیگابایتی مایکروسافت آفیس بسیار ناچیز است.
- سازگار با فرمت‌های آفیس: حتی پیچیده‌ترین فایل‌های مایکروسافت ورد و اکسل (با ماکروها و فرمول‌های چندطبقه) بدون کوچک‌ترین بهم‌ریختگی در لیبره‌آفیس باز می‌شوند.
- پلتفرم‌های متنوع: LibreOffice در هر سه سیستم عامل اصلی ویندوز، لینوکس و macOS در دسترس است.
لیبره‌آفیس شاید زرق و برق ظاهری گوگل داکس یا رابط کاربری مدرن برخی نرم‌افزارهای پولی را نداشته باشد، اما در عمل ابزاری کارآمد و قابل اعتماد است که همه نیازهای شما به آفیس را برطرف کند.
سایر جایگزینهای مایکروسافت آفیس
نرم‌افزارهای جایگزین آفیس به گوگل داکس و لیبره‌آفیس محدود نمی‌شود. گزینه‌های قابل توجه دیگری هم روی میز است که هرکدام مزایا و ویژگی‌های خاص خود را ارائه می‌دهند:
OnlyOffice
این مجموعه به صورت ابری و قابل نصب روی سرور شخصی ارائه می‌شود. با فرمت‌های آفیس کاملا سازگار است و رابط کاربری شبیه آن دارد. کسب‌وکارهای زیادی هم سراغش می‌روند چون رایگان است و از نظر امنیت و مدیریت دسترسی در سطح بالایی قرار دارد.
WPS Office
شبیه‌ترین رابط کاربری را به آفیس دارد؛ طوری که حتی فونت‌ها و آیکن‌ها هم عین مایکروسافت است. نسخه رایگانش با نمایش تبلیغات همراه است، اما تجربه کاربری آشنا و امکانات متنوعی در اختیارتان می‌گذارد.
ترس از تغییر را کنار بگذارید
خیلی‌ها آفیس کرک شده را رها نمی‌کنند چون فکر می‌کنند یادگیری نرم‌افزار جدید سخت است. ولی بیایید یک آزمایش انجام دهیم:
۱. گوگل داکس را باز کنید.
۲. یک فایل قدیمی ورد را آپلود کنید.
۳. فقط ۵ دقیقه روی آن وقت بگذارید.
خواهید دید که:
- جای دکمه‌ها مشابه مایکروسافت ورد است.
- منوها و گزینه‌ها ساده‌تر و در دسترس هستند.
- فونت‌های پیش‌فرض زیباتری دارید.
- ارسال فایل برای بقیه ده برابر راحت‌تر است.
حتی اگر ۱۰ سال با آفیس کار کرده باشید، فقط «یک روز» برای کوچ به این ابزارها کافی است. چون همه چیز سر جای خودش است و نگرانی بابت از دست رفتن محتوا یا به هم ریختن آن وجود ندارد. حتی شاید از خودتان بپرسید چرا زودتر به سراغ این گزینه نیامدم.
نتیجه‌گیری: همین امروز تصمیم بگیرید
شاید با خودتان بگویید چند سال است که با آفیس کرک‌شده کار کرده‌ام و هیچ مشکلی هم برایم پیش نیامده. این تصور مثل راه رفتن روی لبه پرتگاه است. شما هیچ‌وقت نمی‌دانید چه خطری تا به حال در کمین سیستم و اطلاعات شما بوده. ضمن اینکه معمولا هکرها سرقت اطلاعات‌تان را به شما اطلاع نمی‌دهند! شاید مدت‌ها است که یک نفر مشغول سرک کشیدن داخل کامپیوترتان است، بدون آنکه اطلاع داشته باشید.
وقتی جایگزینهای رایگان، قانونی، امن و قدرتمندی مانند گوگل داکس و لیبره‌آفیس در دسترس هستند، دلیلی برای ادامه این رویه پرخطر وجود ندارد. فراموش نکنید که وقتی کار از کار گذشته باشد، دیگر نوشدارویی برای نجات شما در دسترس نیست!
