هزینه‌های بالای خرید موبایل و تبلت، خیلی‌ها را متقاعد به خرید دستگاه‌های هوشمند دست دوم کرده که هیچ ایرادی هم ندارد. تلفن، تبلت، لپ‌تاپ و اکثر لوازم هوشمند اگر در شرایط خوبی نگهداری شوند، عمری طولانی و با عزت دارند. بنابراین اگر بتوانیم موبایلی تقریبا بی‌نقص را با نصف قیمت بخریم، چرا که نه؟
اما خرید و فروش لوازم دست دوم، چالش‌های گوناگونی دارد که اطمینان از سلامت و کارکرد دستگاه، تنها یکی از آن‌هاست. گاهی اوقات ممکن است با پیشنهاداتی واقعا هیجان‌انگیز روبه‌رو شویم. مثلا ممکن است فروشنده‌ای پیدا کنیم که موبایلی پرچمدار و نه‌چندان سالخورده را با قیمتی یک‌سوم قیمت اصلی آن می‌فروشد. یا ممکن است آگهی موبایلی ببینیم که قیمت پایین‌تر دستگاه را با نداشتن جعبه توجیه می‌کند.
متاسفانه اما گاهی تلفنی که قیمت وسوسه‌برانگیز دارد و با خون دل و زحمت فراوان خریده‌ایم، دزدی از آب درمی‌آید. بدتر اینکه خرید و فروش لوازم سرقتی، جرم است و موبایلی که قرار بود هدیه‌ای به خودمان یا اطرافیان باشد، ناگهان پایمان را به دادگاه و دادسرا باز می‌کند.
آیا خرید موبایل و دیگر لوازم کامپیوتری دزدی جرم است؟
از نگاه قانون، خریداران اجناس دزدی در دو دسته‌بندی کلی قرار می‌گیرند:
- افرادی که کاملا از خرید کالا دزدی بی‌خبر بوده‌اند
- افرادی که یا می‌دانستند در حال خرید کالا دزدی هستند و یا بی‌توجه به نشانه‌های واضح، خرید را نهایی کرده‌اند
چه آگاهانه دست به خرید بزنید و چه واقعا فریب بخورید، باید منتظر پیامدهای گوناگون باشید. ساده‌ترین پیامد این است که باید جنس را به صاحب واقعی آن بازگردانید و سپس به خاطر ضرری مالی خود، از سارق و کلاه‌بردار شکایت کنید. بنابراین حتی با اثبات بی‌گناهی، پولی از دست می‌دهید که تا گیر افتادن کلاه‌بردار به دست‌تان برنمی‌گردد.
از طرف دیگر، اگر به سرقتی بودن اجناس واقف باشید یا برای خرید به بازارها و پلتفرم‌هایی مراجعه کنید که معمولا اجناس دزدی مبادله می‌کنند، عملا مجرم به حساب می‌آیید و ممکن است به شش ماه تا سه سال حبس و تا ۷۴ ضربه شلاق محکوم شوید.
بنابراین پاسخ کوتاه‌تر سوال بالا می‌شود بله، خرید موبایل یا هر کالا دزدی دیگری جرم است و حتی اگر کاملا بی‌گناه باشید هم با پیامدهای قانونی روبه‌رو می‌شوید.
پس بهتر نیست که با با دقت به چند نکته و کار با چند ابزار ساده، اصلا درگیر این داستان‌ها نشویم؟
روش‌های شناسایی موبایل دزدی، پیش از خرید
اولین و مهم‌ترین مساله این است که تصویر ذهنی صحیحی راجع به اجناس دزدی داشته باشیم. وقتی از موبایل دزدی صحبت می‌کنیم، تصویری از موبایل‌هایی قدیمی در ذهن می‌آید که دل و روده‌شان را بیرون کشیده‌اند و در اعماق بازارهای فروش لوازم الکترونیکی دست به دست می‌شوند.
اما موبایل دزدی می‌تواند دستگاهی با بدنه و اجزای کاملا سالم هم باشد که با بسته‌بندی بسیار شیک و در فروشگاهی با ظاهر معتبر فروخته می‌شود.
افرادی که سرقت و فروش موبایل و تبلت را پیشه کرده‌اند، کارشان را جدی می‌گیرند. برای مثال به ظاهر گوشی می‌رسند، آن را درون جعبه‌های رسمی قرار می‌دهند و حتی با برچسب، جزییات مهم روی جعبه را از چشم پنهان می‌کنند. این کلاه‌برداران معمولا مهارت فراوان در متقاعدسازی هم دارند و گنجشک را به جای قناری به شما می‌فروشند.
بنابراین اولین و ساده‌ترین روش پیشگیری، خرید از فروشندگان معتبر و مراجعه به بازارهای معتبر است. در مرحله بعد باید به جزییات هرچه بیشتر به ظاهر بی‌اهمیت توجه کرد:
آیا فروشنده معتبر است؟
فروشگاه‌های فیزیکی معتبر، همواره باید «پروانه کسب» را روی دیوار آویزان داشته باشند که به شما در شناسایی فروشندگان قانونی کمک می‌کند. از سوی دیگر اگر مایل به خرید آنلاین هستید، به سراغ سایت‌های سرشناسی بروید که «نماد اعتماد الکترونیک» یا «اینماد» دارند. داشتن «پروانه کسب» یا «اینماد» به این معنی‌ست که مراجع قانونی اطلاعات فروشنده را در اختیار دارند و فعالیت‌های مجرمانه به راحتی پیگیری می‌شوند.
آیا دستگاه جعبه دارد؟
هر دستگاه بدون جعبه‌ای لزوما دزدی نیست و شاید فروشنده خیلی ساده جعبه را گم کرده باشد. اما روی جعبه موبایل و تبلت، اطلاعاتی درج شده که به شما در شناسایی اجناس دزدی کمک می‌کنند. در مجموع اگر دستگاهی بدون جعبه بخرید، ریسک‌های بیشتری هم به جان خریده‌اید.
آیا جعبه دستگاه به نظر سالم است؟
اگر محصولی نو می‌خرید، دلیلی ندارد که جعبه آن در شرایطی نامساعد باشد. موبایل‌های امروزی در جعبه‌هایی گران‌قیمت و مقاوم بسته‌بندی می‌شوند و اگر آسیبی فراتر از خط‌وخش یا فرورفتگی‌های جزئی مشاهده می‌کنید، ممکن است جعبه تقلبی باشد.
اگر قرار است موبایل آکبند بخرید، آیا بدنه دستگاه عاری از خط‌وخش و فرو رفتگی است؟
اگر باز کردن جعبه برایتان امکان‌پذیر است، نگاهی کلی به ظاهر دستگاه بیندازید و به دنبال کوچک‌ترین نشانه‌های خط‌وخش، فرورفتگی یا شکستگی باشید. حتی اگر دستگاه واقعا آکبند باشد اما به هر دلیلی آسیب دیده باشد، مسئولیتی گردن شما نیست و هر فروشگاه معتبری، گارانتی اصالت حداقل چند روزه‌ای دارد که این نوع مشکلات را پوشش می‌دهد.
آیا اطلاعات روی جعبه دستگاه با موبایل مد نظرتان سازگاری دارد؟
برای مثال رنگ دستگاه، ظرفیت حافظه و مقدار RAM آن مطابق با همان مدل به‌خصوصی است که مد نظر دارید؟ با بررسی تنظیمات موبایل هم می‌توان این جزییات را با اطلاعات روی جعبه تطبیق داد.
آیا شناسه IMEI درج‌شده روی جعبه، با کد IMEI نرم‌افزاری گوشی مطابقت دارد؟
شناسه IMEI کدی منحصربه‌فرد است که ردیابی لوازم هوشمند سیم‌کارت‌خور را آسان می‌کند. اندکی جلوتر همه‌چیز را درباره کد IMEI توضیح می‌دهیم.
آیا استعلام سرقتی و مفقودی بودن گوشی منفی است؟
سایت «همیاب ۲۴» اجازه می‌دهد با یک استعلام سریع، از اصالت گوشی و تبلت مطمئن شوید. روش کار با این سایت را هم در ادامه توضیح داده‌ایم.
شناسه IMEI چیست و چطور از آن برای شناسایی گوشی سرقتی کمک بگیریم؟
تمام لوازم هوشمند سیم‌کارت‌خور (مثل موبایل‌ها و برخی تبلت‌ها و لپ‌تاپ‌های LTE)، شناسه منحصربه‌فردی به نام IMEI دارند. این شناسه ۱۵ رقمی که با «شماره سریال» فرق دارد، امکان شناسایی دستگاه‌های هوشمند و ردگیری آن‌ها را مهیا می‌کند.
اپراتورهای مخابراتی می‌توانند با این شناسه، موبایل‌های متصل به شبکه خود را شناسایی کنند. علاوه بر این، مراجع قانونی هم می‌توانند با مسدود کردن شناسه IMEI روی موبایل‌های دزدی یا مفقودی، دسترسی به شبکه‌های مخابراتی را ببندند.
شناسه IMEI اطلاعات مختلفی هم راجع به هر دستگاه ارائه می‌کند. برای مثال به کمک IMEI می‌توان از مدل دقیق موبایل، مشخصات سخت‌افزاری، سال تولید و ورژن نرم‌افزار باخبر شد.
با همین شناسه می‌شود استعلامی سریع راجع به وضعیت سرقتی یا مفقودی بودن دستگاه هم گرفت. برای استعلام از سرویس «همیاب ۲۴» کمک می‌گیریم که سیستمی یکپارچه برای گزارش سرقت یا مفقودی به حساب می‌آید. وقتی کد IMEI دستگاه را در این سایت وارد می‌کنید، گزارشی سریع و رایگان از وضعیت آن دریافت خواهید کرد.
پیدا کردن کد IMEI موبایل و تبلت
به سه روش بسیار ساده می‌توان شناسه IMEI را روی موبایل‌ها و تبلت‌های اپل و اندروید پیدا کرد. فراموش نکنید که تنها تبلت‌های سیم‌کارت‌خور شناسه IMEI دارند. از طرف دیگر، موبایل‌های دو سیم‌کارت، دو شناسه IMEI مختلف برای هر درگاه سیم کارت دارند.
شماره‌گیری #06#*
وارد اپلیکیشن Phone موبایل شوید و کد #06#* (ستاره، مربع، صفر، شش، مربع) را شماره‌گیری کنید تا کد IMEI روی صفحه به نمایش درآید.
توجه داشته باشید که در برخی موبایل‌های دو سیم‌کارت، برای دیدن هر دو شناسه IMEI لازم است این فرایند را با هر سیم کارت به صورت جداگانه پشت سر بگذارید.
جعبه و بدنه دستگاه
شناسه IMEI معمولا روی جعبه دستگاه و گاهی روی بدنه آن با برچسب مشخص شده است.
- ابتدا جعبه دستگاه را به دقت بررسی کنید. شناسه IMEI روی بخش بیرونی جعبه قابل مشاهده خواهد بود و به ندرت نیاز است که به سراغ محتوای جعبه بروید.
- اگر موبایلی با باتری غیر قابل تعویض دارید، نگاهی به پشت آن بیندازید. برخی اوقات «شماره مدل»، «شماره سریال» و IMEI روی بدنه دستگاه درج شده‌اند.
- اگر موبایلی قدیمی‌تر با باتری قابل تعویض دارید، در پشتی را باز و باتری را خارج کنید. «شماره مدل»، «شماره سریال» و IMEI با یک برچسب روی باتری چاپ شده‌اند.
تنظیمات موبایل و تبلت
- روی موبایل یا تبلت اندروید: وارد تنظیمات یا Settings دستگاه شوید و به دنبال بخشی به نام About Phone بگردید. در این بخش جزییاتی مثل شناسه IMEI، شماره مدل و شماره سریال را پیدا می‌کنید.
- روی آیفون یا آیپد اپل: وارد تنظیمات یا Settings دستگاه شوید. روی گزینه General بزنید و بعد About را انتخاب کنید. چشم‌تان به دنبال گزینه IMEI/MEID باشد. برای پیدا کردن این اطلاعات شاید لازم باشد اندکی پایین‌تر بروید.
- اگر آیفون یا آیپد را برای اولین بار (یا بعد از بازگردانی به تنظیمات کارخانه) روشن کنید، لوگو اپل و سپس پیام «Hello» به زبان‌های گوناگون به نمایش درمی‌آید. در این صفحه هم با فشردن گزینه Info با علامت
می‌توانید شناسه IMEI و شماره سریال دستگاه را ببینید.
می‌توانید شناسه IMEI و شماره سریال دستگاه را ببینید. 
استعلام سرقتی نبودن دستگاه از همیاب ۲۴
یک ابزار ساده و کاربردی که شاید خیلی‌ها از وجودش بی‌خبر باشند، سایت و اپلیکیشنی به نام «همیاب ۲۴» است. این ابزار در همکاری با معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم قوه قضاییه و همینطور اپراتورهای مخابراتی و کلانتری‌های کشور ساخته شده و به شناسایی دستگاه‌های مفقودی و حتی ردیابی آن‌ها پس از سرقت کمک می‌کند.
در صفحه اصلی سایت hamyab24.ir گزینه‌ای به نام «استعلام همزمان طرح رجیستری و سرقتی» پیدا می‌شود. با وارد کردن شناسه IMEI هر دستگاهی در کادر مربوطه، ظرف چند ثانیه اطلاعاتی کلی راجع به آن دریافت می‌کنید، مثلا اینکه دستگاه گارانتی دارد یا خیر و آیا گزارش سرقتی راجع به آن به ثبت رسیده است یا خیر.
از آنجا که همیاب ۲۴ به کلانتری‌ها و اپراتورهای مخابراتی متصل است، یک گزینه خوب در دسترس برای بررسی پیشینه لوازم هوشمند به حساب می‌آید و خیال‌تان تا حد زیادی از معتبر بودن خریدها راحت می‌شود.
به همین سادگی و با دنبال کردن چند گام سریع، می‌توانید مطمئن شوید موبایل و تبلت جدیدتان دزدی نیست و از باز شدن درهایی جلوگیری می‌کنید که بهتر است همیشه بسته بمانند.
یک توصیه پایانی
خوب است که هنگام خرید هر جنسی، بیشترین مدارک ممکن را از اصالت و اعتبار آن گردآوری کنید تا از دردسرهای آتی هم جلوگیری شود. برای مثال موبایلی سرقتی را تصور کنید که به فاصله کمی بعد از سرقت (و حتی پیش از اینکه سرقت آن اعلام شود)، از دستان شما سر در می‌آورد.
در این حالت استعلام دستگاه هیچ ایرادی نشان نمی‌دهد. اما ممکن است بعدا که سیم‌کارتی جدید در دستگاه می‌گذارید، موقعیت دستگاه مشخص و پای شما به ماجرا باز می‌شود. در چنین اوقاتی، مدارکی مانند فاکتور رسمی (همراه با اطلاعات کامل فروشنده و خریدار) و تصویری از استعلام مفقودی/سرقتی نبودن دستگاه، به اثبات بی‌گناهی کمک خواهند کرد.
بنابراین بیشترین اطلاعات ممکن را از فروشنده بگیرید و چشم‌تان را بر نشانه‌های واضح دزدی بودن اجناس نبندید. از مطالعه نوشدارو هم دست نکشید. هرچه با چشمانی بازتر خرید کنید و ترفندهای مجرمان را بهتر بشناسید، زندگی آسوده‌تری خواهید داشت.
نظر بدهید