تکنولوژی این امکان را فراهم کرده که نوجوانان به شیوه‌های گوناگون با هم ارتباط برقرار کنند. این کار هم فرصت‌های تازه‌ای خلق کرده است و هم می‌تواند مشکل‌ساز شود. یکی از پیامده‌های مهم این تغییر در شیوه‌ی ارتباط، رواج پدیده‌ای به نام «سکستینگ» است.
«سکستینگ» (Sexting) به ارسال و دریافت پیام‌های جنسی از طریق فناوری‌هایی مانند تلفن همراه، اپلیکیشن، ایمیل یا وب‌کم گفته می‌شود. در بسیاری از موارد مشاهده شده که سکستینگ به منظور قلدری، باج‌گیری یا سوءاستفاده از نوجوانان و جوانان انجام شده. به همین دلیل، آگاهی و شناخت درست از این مسئله می‌تواند به پیشگیری از بروز این مشکل و مدیریت آن کمک کند.
سکستینگ چیست؟
«سکستینگ» (Sexting) به ارسال پیام‌های جنسی یا تحریک‌آمیز در قالب متن، تصویر یا ویدئو اشاره دارد. در بین نوجوانان و جوانان، این پدیده معمولاً با عناوینی مانند «ارسال عکس‌های برهنه»، «نود» یا «سکست» (Sext) شناخته می‌شود.
برای بسیاری از والدین، این قابل باور نیست که فرزند نوجوان آنها ممکن است مشغول ارسال و دریافت تصاویری باشد که در مخیله‌ی آنها نمی‌گنجد.
در سال‌های اخیر، سوءاستفاده از تصاویر خصوصی، به یک نگرانی رو به افزایش تبدیل شده است. محتوای جنسی صریح که در آن از افرادی زیر سن قانونی استفاده شده باشد، به عنوان «محتوای کودک‌آزاری جنسی» شناخته می‌شود و به آن CSAM می‌گویند که مخفف Child Sexual Abuse Material است.
سکست‌ها می‌توانند متن، عکس یا ویدئو باشند، مانند موارد زیر:
- پیام یا پستی با محتوای جنسی
- عکس‌ها یا ویدئوهای برهنه یا نیمه‌برهنه
- عکس‌ها یا ویدئوهای فعالیت‌های جنسی
- چت زنده با کسی از طریق وب‌کم که شامل فعالیت جنسی باشد.
- عکس‌ها یا ویدیوهای ضبط‌شده از وب‌کم
در یک نظرسنجی مشخص شد که بسیاری از افرادی که تصاویر نود ارسال کرده‌اند، این کار را عمدتاً برای شریک عاطفی خود انجام داده‌اند. برخی هم برای کسی فرستاده بودند که دوستش داشتند و امیدوار بودند با او رابطه‌ای برقرار کنند. همچنین بعضی از نوجوانان برای افرادی که فقط به صورت آنلاین می‌شناختند فرستاده بودند یا حتی گروهی برای افرادی که اصلاً نمی‌شناختند این کار را انجام داده بودند!
سکستینگ چقدر در میان نوجوانان شایع است؟
سکستینگ به عنوان یک رفتار نسبتاً رایج در میان نوجوانان و جوانان شناخته شده است. نتایج بررسی‌های پژوهشگران که در BrownHealth منتشر شده نشان می‌دهد که حدود ۲۰٪ نوجوانان در این کار مشارکت دارند و در برخی مطالعات این رقم به بیش از ۶۰٪ رسیده است.
نوجوانان بر این «باورند» که تقریباً ۹۰٪ همسالان آنها در حال سکستینگ هستند. در حالی که واقعیت اینگونه نیست.
با وجود این، نوجوانان بر این «باورند» که تقریباً ۹۰٪ هم‌سالانشان در حال سکستینگ هستند. این موضوع نشان می‌دهد که چنین رفتارهایی در میان نوجوانان امری طبیعی تلقی می‌شود و همین امر باعث افزایش سکستینگ در این گروه سنی شده است.
خطرات و آسیب‌های سکستینگ در نوجوانان
یک چهارم نوجوانانی که نود دریافت کرده‌اند، این پیام‌ها یا تصاویر را بدون اجازه‌ی فرستنده با افراد دیگری هم به اشتراک گذاشته‌اند.
یکی از مهم‌ترین نگرانی‌ها در مورد سکستینگ این است که نوعی آزار دیجیتال محسوب می‌شود. فرقی نمی‌کند عکس، فیلم یا پیام متنی باشد. وقتی محتوای دیجیتال ساخته و به اشتراک گذاشته می‌شود، نوجوان دیگر کنترلی بر این‌که آن محتوا کجا خواهد رفت ندارد. یک چهارم نوجوانانی که نود دریافت کرده‌اند، این پیام‌ها یا تصاویر را بدون اجازه‌ی فرستنده با افراد دیگری هم به اشتراک گذاشته‌اند.
نگرانی دیگر درباره‌ی سکستینگ و نوجوانان به مفهومی به نام «هویت واقعی» (True Identity) مربوط می‌شود. تکنولوژی باعث شده که افراد هویت، سن و نیت واقعی خود را پنهان کنند. بنابراین، ممکن است یک نوجوان ناآگاهانه با یک بزرگسال یا حتی هم‌سن‌وسال خود که هدف آسیب زدن دارد، در ارتباط باشد.
در همین رابطه در نوشدارو بخوانید: آشنایی با پدیده‌ی گرومینگ آنلاین: شکارچیان اینترنتی در کمین فرزندان ما
یک پیام می‌تواند زندگی‌تان را تغییر دهد
مشکل اصلی سکستینگ این است که هر کسی می‌تواند این پیام‌ها را دریافت کند و هر چیزی قابل‌ارسال است. علاوه بر این، پس از ارسال پیام، هیچ‌چیزی مانع از این نمی‌شود که گیرنده، عکس یا ویدیو را به شخص دیگری منتقل کند.
اکثر نوجوانان از عواقب این موضوع آگاه نیستند و نمی‌دانند که در اینترنت هیچ چیز به معنی واقعی قابل پاک شدن نیست.
ارسال این پیام‌ها می‌تواند منجر به اتهامات مرتبط با جرایم جنسی شود. حتی ارسال فقط یک عکس یا فیلم نیز ممکن است پیامدهای روانی، اجتماعی و قانونی سنگینی به دنبال داشته باشد.
اکثر نوجوانان از عواقب این موضوع آگاه نیستند و نمی‌دانند که در اینترنت هیچ چیز به معنی واقعی قابل پاک شدن نیست.
پیامدهای منفی سکستینگ برای نوجوانان
پژوهشگران دریافتند که پیامدهای سکستینگ خیلی پیچیده است و به خصوصیات فردی بستگی دارد. همچنین به ارتباط آن با آسیب‌های روحی و خشونت پی بردند. افرادی که درگیر سکستینگ می‌شوند، سه برابر بیشتر در معرض قربانی شدن عاطفی قرار دارند و احتمال تجربه‌ی خشونت در روابط نیز در آنها بیشتر است.
این پدیده همچنین با قلدری اینترنتی و آزار آنلاین هم ارتباط دارد که پیش‌تر در نوشدارو به آن پرداختیم.
افرادی که درگیر سکستینگ می‌شوند، سه برابر بیشتر در معرض قربانی شدن عاطفی قرار دارند و احتمال تجربه‌ی خشونت در روابط نیز در آنها بیشتر است.
پیامدهای روانی
سکستینگ می‌تواند به سلامت روان نیز مربوط باشد. جوانانی که در سکستینگ مشارکت دارند، بیشتر دچار افسردگی و اضطراب می‌شوند.
یکی از نتایج مهم در پژوهش‌ها، رضایت یا عدم رضایت از «دریافت» سکستینگ است. نوجوانانی که پیام‌های جنسیِ ناخواسته دریافت کرده‌اند، بیشتر احساس افسردگی، غم، ناراحتی یا پرخاشگری داشتند. فشار آوردن یا درخواست برای ارسال سکست نیز با بروز حس پرخاشگری همراه بوده است.
در مطالعه‌ی دیگری مشخص شد که برخی نوجوانان، پس از دریافت پیام‌های جنسیِ ناخواسته، دچار شوک، ناراحتی، اضطراب و شرمندگی شده‌اند.
پیامدهای اجتماعی
سکستینگ پیامدهای اجتماعی منفی هم دارد و می‌تواند اعتبار اجتماعی افراد را زیر سوال ببرد. مهم‌ترین آسیب‌های اجتماعی سکستینگ بر نوجوانان شامل موارد زیر است:
- افزایش احتمال آزار عاطفی و خشونت در روابط: نوجوانانی که در فعالیت‌های سکستینگ شرکت می‌کنند، سه برابر بیشتر از دیگران در معرض تجربه‌‌‌‌های آزار عاطفی یا خشونت در روابط هستند. همچنین ممکن است مورد «آزار سایبری» (Cyberbullying) قرار بگیرند. برخی مطالعات نشان داده که این گروه پنج برابر بیشتر ممکن است مورد قُلدری اینترنتی قرار بگیرند.
- آسیب دیدن اعتبار اجتماعی نوجوانان، به‌ویژه دختران: سکستینگ می‌تواند منجر به کاهش اعتبار اجتماعی نوجوانان بین همسالان و بزرگسالان شود. برخلاف پسران، که گاهی این رفتار با دید مثبت‌تر هم‌سن‌ها مواجه می‌شود، دختران در چنین مواردی بیشتر در معرض سرزنش، شرمساری و قضاوت منفی قرار می‌گیرند.
- طرد شدن، ناتوانی در حفظ رابطه دوستانه و عزت‌نفس پایین: انتشار ناخواسته‌ی تصاویر یا پیام‌های جنسیِ شخصی، ممکن است منجر به طرد شدن توسط دوستان، از دست دادن احترام یا حمایت اجتماعی، و احساس شرمساری و انزوا شود. این پیامدها اغلب با کاهش عزت‌نفس و افزایش اضطراب و افسردگی همراه می‌شوند.
پیامدهای قانونی
قوانین مرتبط با سکستینگ در کشورهای مختلف متفاوت است، اما چند نکته مشترک وجود دارد:
- سکستینگ برای افراد زیر ۱۸ سال جرم است و حتی می‌تواند «جرم سنگین» محسوب شود.
- نوجوانان با انجام این کار ممکن است به جریمه یا حتی به حبس محکوم شوند.
- در برخی کشورها، داشتن عکس برهنه از خود در گوشی جرم است.
در ایران، با توجه به قوانین موجود، سکستینگ نوجوانان به شدت محدود و ممنوع است و برخورد قضایی و اجتماعی شدیدی خواهد داشت. به همین دلیل، آموزش و پیشگیری در این زمینه اهمیت بسیار زیادی دارد.
نقش والدین در پیشگیری از سکستینگ
مهم‌ترین کاری که والدین می‌توانند انجام دهند، صحبت کردن با نوجوانان درباره‌ی این پدیده است. اگر قبل از این‌که درگیر این ماجرا شوند، در مورد آن آگاه باشند و پیامدهایش را بدانند، بهتر می‌توانند آن را مدیریت کنند.
با آنها صحبت کنید، اما نصیحت یا امر و نهی نکنید: سعی کنید نشان دهید که درباره‌ی فضای مجازی کنجکاو هستید و میخواهید بیشتر بدانید. به این ترتیب می‌توانید با پاسخ‌هایی که می‌دهند، با رفتارهای دیجیتال آنها آشنا شوید.
سعی کنید به‌جای دقت کردن به رفتار فرزندتان، بیشتر روی احساسات آنها نسبت به رفتارشان تمرکز کنید: به آنها نشان دهید که هدف‌تان فقط حفظ امنیت‌شان نیست، بلکه میخواهید آنها و دنیایی که در آن زندگی می‌کنند را بهتر درک کنید.
ایجاد فضایی که نوجوانان احساس کنند می‌توانند بدون ترس از قضاوت یا تنبیه شدن صحبت کنند، بسیار موثر است.
آگاه کردن نوجوانان از پیامدهای بازنشر و نحوه‌ی مدیریت فشار همسالان باعث کاهش خطر سکستینگ می‌شود. همچنین ایجاد فضایی که نوجوانان احساس کنند می‌توانند بدون ترس از قضاوت یا تنبیه شدن صحبت کنند، بسیار موثر است.
توصیه‌هایی به نوجوانان
نوجوانان ممکن است با پیام‌ها یا تصاویر جنسی در فضای دیجیتال مواجه شوند. دانستن راه‌های ایمن برای مقابله با این درخواست‌ها می‌تواند از بروز مشکلات قانونی، اجتماعی و روانی جلوگیری کند.
- پاک کن: هر تصویری که غیراخلاقی است را از گوشی، تبلت یا هر دستگاه دیگر پاک کنید، چون حتی نگه داشتن آن می‌تواند پیگرد قانونی داشته باشد.
- پخش نکن: اگر کسی تصویری غیراخلاقی از خودش یا دیگران برایتان فرستاد، هرگز آن را برای شخص دیگری نفرستید، چون این کار ممکن است هم به آن فرد آسیب بزند، هم برای شما دردسر ایجاد کند.
- نه بگو: هر نوع درخواستی برای ارسال تصاویر نامناسب را قاطعانه رد کنید یا نادیده بگیرید، حتی اگر طرف مقابل را دوست دارید یا فکر می‌کنید می‌توانید به او اعتماد کنید، زیرا ریسک پیامدهای آن بسیار بالاست.
- بلاک کن: افرادی که با حرف‌ها، پیام‌ها یا ارسال تصاویر و فیلم‌‌های شخصی باعث ناراحتی، فشار روانی یا نگرانی شما می‌شوند را بلاک کنید تا از آسیب‌های روانی و اجتماعی جلوگیری شود.
- بحث را عوض کن: اگر کسی از شما تصاویر نامناسب می‌خواهد، می‌توانید با تغییر موضوع گفت‌و‌گو، سرگرم کردن او به بحث‌‌های دیگر یا فرستادن ویدئوی جالب، او را از این درخواست منصرف کنید.
- ارزش خودت را حفظ کن: به یاد داشته باشید که شما انسان ارزشمندی هستید و نباید با ارسال تصاویر غیراخلاقی، جایگاه خودتان را برای لذت دیگران به خطر بیندازید. ارزش شما به شخصیت درونی شماست، نه ظاهر یا بدن‌تان.
- آگاهی پیدا کن: فرستادن یا دریافت تصاویر غیراخلاقی نشانه‌ی یک رابطه‌ی سالم نیست و همیشه احتمال دارد که این تصاویر توسط افراد دیگری دیده شوند، از جمله والدین، معلمان یا سایر بزرگسالان.
- محتوای مناسب بفرست: اگر تصمیم دارید عکس یا فیلمی از خودتان برای دوست یا آشنا بفرستید، بهتر است محتوای محترمانه‌ای باشد و هنگام فیلم گرفتن از خود لباس مناسبی بپوشید تا اگر به اشتراک گذاشته شد، مشکلی برای شما ایجاد نکند.
- به دوستت خبر بده: اگر تصویری غیراخلاقی از کسی که می‌شناسید به دستتان رسید یا دیدید، به او اطلاع بدهید که تصویرش در حال پخش شدن است تا بتواند اقدامات لازم را انجام دهد.
- کمک بگیرید: اگر عکس یا فیلم شخصی برای کسی فرستاده‌اید و نگران پخش شدن آن هستید، حتماً با یک فرد بزرگسال و قابل‌اعتماد مشورت کنید.
سخن پایانی: آگاهی، کلید سلامت نوجوانان
در دنیای دیجیتال، مرز بین سرگرمی، کنجکاوی و خطر بسیار باریک است. هر پیام، عکس یا ویدیویی که ارسال می‌کنیم، می‌تواند عواقب بلندمدت داشته باشد و حتی زندگی شخصی و اجتماعی ما را تحت تاثیر قرار دهد. برای نوجوانان، این موضوع اهمیت ویژه‌ای دارد، زیرا فشار هم‌سن‌وسالان و کمبود توجه می‌تواند منجر به تصمیم‌گیری‌‌های پرخطر شود.اگر میخواهید با خطرات مشابه سکستینگ در دنیای دیجیتال که کودکان و نوجوانان را تهدید میکند آشنا شوید، مقاله‌ی آنلاین گرومینگ را در نوشدارو مطالعه کنید و ضمنا پیشنهاد می‌کنیم دیگر مطالب بخش راهنمای والدین را از دست ندهید.
نظر بدهید