گزارش جدید شاخص «کیفیت زندگی دیجیتال» سرف شارک: رتبه صد ایران در میان ۱۲۱ کشور!

در جدیدترین گزارش کیفیت زندگی دیجیتال «سرف‌شارک»، ایران با کسب رتبه صد از بین ۱۲۱ کشور وضعیتی ناامید کننده دارد. بررسی این شاخص نشان می‌دهد که در تمامی بخش‌ها، رتبه ایران نسبت به سال‌های قبل افت کرده است. 

شاخص DQL چه مواردی را می‌سنجد؟

هر سال گزارش «شاخص کیفیت زندگی دیجیتال» یا به اختصار DQL از سوی شرکت سرف‌شارک (Surfshark) منتشر می‌شود و مثل کارنامه‌ای شفاف نشان می‌دهد که تجربه دیجیتال مردم هر کشور چقدر شیرین یا تلخ است. 

این شاخص تا سال گذشته چهار ستون اصلی داشت و در سال ۲۰۲۵ هوش مصنوعی هم به آن‌ها اضافه شده:

۱. مقرون‌به‌صرفه بودن اینترنت (هزینه اینترنت نسبت به درآمد)

۲. کیفیت اینترنت (سرعت و پایداری)

۳. زیرساخت الکترونیکی (دسترسی و آمادگی شبکه)

۴. امنیت الکترونیکی (حفاظت از داده‌ها و ایمنی سایبری)

۵. هوش مصنوعی (آمادگی برای پذیرش و استفاده از فناوری‌های هوش مصنوعی)

سقوط در رده‌بندی جهانی

در گزارش امسال که ۱۲۱ کشور مورد بررسی قرار گرفته‌اند، ایران رتبه‌ای بهتر از ۱۰۰ کسب نکرده و بین کشورهای آسیایی هم جایگاه ۳۰ را دارد. نگران‌کننده‌تر از رتبه پایین، روند نزولی پیوسته‌ای است که طی سال‌های اخیر طی کرده‌ایم و بر طبق این گزارش هر سال امتیاز کمتری کسب شده.

اینترنت گران برای خدماتی که نیست

در بخش «اینترنت مقرون‌به‌صرفه»، جایگاه ۹۱ دنیا را داریم؛ رتبه‌ای که نشان می‌دهد اینترنت در ایران نسبت به میانگین درآمد جامعه، کالایی لوکس و گران محسوب می‌شود. براساس این شاخص ترکیه، قطر، امارات و حتی پاکستان اینترنتی به مراتب ارزان‌تر در اختیار شهروندان‌ می‌گذارند.

کیفیت: پاشنه آشیل همیشگی

شاید اگر هزینه زیادی می‌پرداختیم اما کیفیت بالایی دریافت می‌کردیم، تحمل شرایط آسان‌تر بود؛ اما در بخش کیفیت اینترنت هم با ثبت عملکردی مایوس‌کننده در رتبه ۱۱۰ قرار داریم. این شاخص بر اساس چهار فاکتور کلیدی سنجیده می‌شود:

• سرعت اینترنت موبایل: رتبه ۷۵
• سرعت اینترنت ثابت: رتبه ۱۰۲
• تاخیر شبکه موبایل: رتبه ۹۳
• تاخیر اینترنت ثابت: رتبه ۱۱۲

در حالی که ما با سرعت پایین دست و پنجه نرم می‌کنیم، امارات (رتبه ۳) و قطر (رتبه ۶) یکی از باکیفیت‌ترین و سریع‌ترین اینترنت‌های جهان را ارائه می‌کنند.

امنیت دیجیتال: نقطه‌ی بحرانی

ناامیدکننده‌ترین رتبه ایران در گزارش DQL مربوط به «امنیت دیجیتال» است؛ جایی که رتبه ۱۱۹ را داریم و تنها ۲ کشور گواتمالا و یمن را پایین‌تر از خودمان می‌بینیم. 

این بخش بر اساس دو فاکتور «امنیت سایبری» و «قوانین حفاظت از داده‌ها» سنجیده می‌شود. در امنیت سایبری رتبه ۱۱۴ را داریم اما در بخش حفاظت از داده، امتیازی کسب نکرده‌ایم. 

زیرساخت دیجیتال؛ عقب‌نشینی آشکار

ایران در بخش زیرساخت دیجیتال رتبه ۸۱ را کسب کرده که بر اساس دو فاکتور «استفاده از اینترنت» و «آمادگی شبکه» سنجیده می‌شود.

بد نیست بدانید در سال ۲۰۲۲ رتبه ایران در استفاده از اینترنت ۲۴ بوده است.

جا ماندن از قطار هوش مصنوعی

در بخش هوش مصنوعی که به گزارش امسال اضافه شده، ایران رتبه ۷۹ را دارد. و البته بدون سرمایه‌گذاری روی زیرساخت‌ها و آماده‌سازی جامعه، هوش مصنوعی می‌تواند شکاف دیجیتالی را عمیق‌تر کند. 

در آخر

رتبه فعلی ما نشان می‌دهد که اگر فکری به حال زیرساخت‌های دیجیتال نشود، ایران نه تنها از قافله فناوری جا می‌ماند، بلکه فرصت‌های شغلی و رشد اقتصادی آینده هم از دست خواهد رفت.