کودکان بسیار باهوش و حساس هستند. آن‌ها تغییر رفتارهای والدین خود را متوجه می‌شوند. اضطراب والدین هنگام شنیدن اخبار جنگ به کودکان هم منتقل می‌شود و اگر نتوانیم این موضوع را مدیریت کنیم، کودک دچار آسیب‌های روانی خواهد شد و احساس ترس و عدم امنیت می‌کند.
گفت‌وگوی صادقانه پدر و مادر با کودکان همراه با لحنی سرشار از عشق و حمایت، به آن‌ها احساس امنیت می‌دهد و به رشد عاطفی آن‌ها هم کمک می‌کند. هدف این نیست که فرزند خود را از واقعیت دور نگه داریم، بلکه باید به او کمک کنیم تا با این واقعیت به شکل درست آشنا شود و با آن کنار بیاید.
در این مقاله قصد داریم به ۵ اشتباهی اشاره کنیم که والدین در مواجهه با اضطراب فرزندان هنگام شنیدن اخبار ناگوار مانند جنگ انجام می‌دهند. همچنین چند راهکار مفید برای کاهش اضطراب در کودکان را معرفی می‌کنیم.
اشتباه اول: پنهان‌کاری یا بی‌توجهی
شنیدن اخبار ناگوار و دیدن صحنه‌های ناخوشایند، ذهن کودکان را درگیر می‌کند و دچار اضطراب می‌شوند. در چنین مواقعی آن‌ها مدام از والدین خود سوال می‌کنند و می‌خواهند درباره این حوادث بیشتر بدانند.
برخی از والدین تصور می‌کنند اگر اصلاً درباره اخبار ناگوار با کودک خود صحبت نکنند، او دچار اضطراب نمی‌شود. اما کودکان خیلی باهوش‌تر از آن هستند که چیزی را متوجه نشوند. سکوت والدین باعث می‌شود ذهن او پر از تصورات ترسناک شود.
راهکار درست این است که با فرزندتان صادقانه صحبت کنید. البته نوع بیان شما باید با در نظر گرفتن سن او باشد. اجازه دهید سوالاتش را مطرح کند و در تمام طول مکالمه به او اطمینان دهید که امنیت دارد.
اشتباه دوم: دادن اطلاعات زیاد و دقیق به کودک
همان‌طور که پنهان‌کاری و بی‌توجهی کامل به سوالات کودک کار درستی نیست، دادن اطلاعات بیش از حد و در حد سن یک بزرگسال به او نیز برای سلامت روان کودک خطرناک است. برخی از والدین در دوران جنگ، مدام در خانه در مورد این موضوع صحبت می‌کنند و یا به کودک خود اجازه می‌دهند پا به پای آن‌ها اخبار و حوادث را از تلویزیون و اینترنت دنبال کند. این موضوع فشار روحی زیادی به او وارد می‌کند.
راهکار درست این است که اخبار را مدیریت کنید. اجازه ندهید کودک وقتی تنهاست اخبار را ببیند. اگر چیزی شنیده که او را ناراحت کرده، کنارش بنشینید و درباره آن حادثه توضیح دهید، اما نیازی به بیان تمام موارد و جزئیات آن نیست. تأکید کنید که او در امان است و هیچ خطری تهدیدش نمی‌کند.
اشتباه سوم: نادیده گرفتن احساسات کودک
بیان جملاتی مانند «نگران نباش»، «گریه نکن» یا «این چیزها به بچه‌ها ربطی نداره» از سوی والدین، باعث می‌شود که کودک احساساتش را سرکوب کند یا فکر کند شما او را خوب درک نمی‌کنید.
به‌جای این کار، به احساساتش گوش دهید. اگر احساس ترس، نگرانی یا سردرگمی دارد، اجازه دهید آن را پیش شما بروز دهد. فقط او را بشنوید و تأییدش کنید. مانند یک روان‌شناسی که با صبوری و آرامش به مراجعه‌کننده خود گوش می‌کند و اجازه تخلیه احساساتش را می‌دهد.
اشتباه چهارم: بروز اضطراب و ناراحتی خود جلوی کودک
بدون شک والدین با شنیدن اخبار جنگ و صدای انفجار، نگران و مضطرب می‌شوند و ممکن است نتوانند کنترلی روی رفتار خود داشته باشند. کودک هم با دیدن این صحنه دچار اضطراب خواهد شد.
بنابراین، باید بتوانید در شرایط بحرانی آرامش خود را حفظ کنید. درست است که اوضاع مساعد نیست، اما راه‌های کنار آمدن و مقابله با آن هم وجود دارد. به‌جای گریه کردن یا ابراز ناامیدی، سعی کنید روی مسائلی تمرکز کنید که به شما احساس آرامش می‌دهد. اگر شنیدن اخبار حالتان را بد می‌کند، از آن دور شوید. کتاب بخوانید، فیلم و سریال خوب ببینید و خودتان را سرگرم کارهای دیگری کنید.
اشتباه پنجم: نادیده گرفتن سن و میزان درک کودک
همه کودکان واکنش یکسانی به اخبار جنگ ندارند. برخی سن و سال کمتری دارند و ممکن است زیاد این موضوع را درک نکنند یا زود آن را فراموش کنند. اما برخی دیگر شاید تا مدت‌ها با کابوس جنگ زندگی کنند و آسیب روانی جدی‌تری ببینند. والدین نباید با همه فرزندان خود به یک شکل درباره اخبار جنگ صحبت کنند، چون ممکن است به درستی متوجه نشوند و درگیر اضطراب پنهان شوند.
با توجه به سن و سال کودکان بهتر است نکات زیر را هنگام صحبت کردن با آن‌ها مدنظر داشته باشید:
- برای کودکان ۳ تا ۷ سال: از اصطلاحات ساده برای توضیح دادن استفاده کنید و تمرکز خود را روی امنیت خانه و خانواده بگذارید.
- برای کودکان ۸ تا ۱۲ سال: می‌توانید بیشتر توضیح بدهید، ولی حتماً با مثال‌های مثبت و دادن حس امنیت این کار را انجام دهید.
۶ راه کاهش اضطراب در کودکان در دوران جنگ
در کنار راهکارهایی که برای مواجهه با اضطراب کودکان هنگام شنیدن اخبار جنگ ارائه شد، رعایت موارد زیر نیز می‌تواند در حفظ امنیت و آرامش آن‌ها مؤثر باشد:
- بازه زمانی استفاده از رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی را محدود کنید.
- برنامه منظم روزانه داشته باشید و سعی کنید روتین زندگی را تا حد ممکن حفظ کنید.
- بازی و خنده را فراموش نکنید.
- درباره کمک کردن به دیگران صحبت کنید.
- به کودک پیشنهاد دهید نقاشی کند یا احساساتش را در قالب بازی بیان کند.
- اگر شدت اضطراب کودک زیاد است، از مشاور کمک بگیرید و البته این مطلب نوشدارو را هم مطالعه کنید: علائم هشداردهنده آسیب روانی در کودکان و نوجوانان در شرایط بحرانی
پاسخ دادن به ایمان کبیری زاده لغو پاسخ