گاهی اوقات می‌خواهیم یک کالای دست‌دوم را با کمک پلفترم‌های انتشار آگهی، به‌فروش برسانیم. در چنین شرایطی و در جایگاه فروشنده باید مراقب برخی نکات و ترفند‌ها باشیم تا با خیال راحت به مقصود‌مان برسیم.
۱. مراقب پیام‌های «تایید هویت» یا «تایید آگهی» باشید
یکی از رایج‌ترین روش‌های کلاهبرداری از افرادی که یک آگهی برای فروش کالا گذاشته‌اند، ارسال پیامی دروغین با موضوع «تایید هویت» یا «تایید آگهی» است. به فاصله کمی بعد از انتشار آگهی، ممکن است پیامی در چت یا پیامکی دریافت کنید که می‌گوید اگر فورا هویت خود را تایید نکنید یا بابت انتشار آگهی پول نپردازید، هم آگهی‌تان پاک می‌شود و هم حساب کاربری‌تان!
اما هیچ پلتفرم معتبری چنین پیامی برای شما نمی‌فرستد. اگر واقعا نیاز به تایید هویت یا پرداخت پول باشد، آگهی شما اصلا منتشر نمی‌شود و پیش از ساخت آگهی، هشداری درون اپلیکیشن یا سایت رسمی‌اش دریافت خواهید کرد.
با پاسخ دادن به این پیامک‌ها معمولا سه اتفاق می‌افتد: کلاه‌بردار یا سعی می‌کند اطلاعات خصوصی شما (مانند نام کامل، آدرس محل سکونت، شماره ملی و موارد مشابه) را به سرقت ببرد، یا می‌خواهد حساب دیوار یا حتی حسابی دیگر مثل تلگرام را هک کند و یا از در ارعاب وارد می‌شود و می‌گوید اگر مبلغی (هرچند کوچک) نپردازید، دسترسی به حساب خود را از دست می‌دهید.
۲. روش فروش و تحویل کالا را با دقت انتخاب کنید
گاهی اوقات و برای برخی کالاها نیاز است که خریدار به منزل شما مراجعه کند. مثلا برای خرید چیزی مثل مبل. در این موارد نسبت به رفتار خریدار حساس باشید و هر شخصی را به منزل راه ندهید. در صورت نیاز به تحویل کالا در منزل، تا جای ممکن تنها نباشید.
خیلی اوقات میتوانید با خریدار در مکان‌های عمومی پر رفت و آمد قرار بگذارید. مثلا برای فروش گوشی موبایل میتوانید در لابی ساختمان یا محل کار، مراکز خرید و یا حتی در کافه قرار بگذارید.
علاوه بر این، خیلی اوقات اصلا نیازی به ملاقات حضوری نیست. مثلا میتوانید با امکاناتی مثل پرداخت امن که در همه‌ی پلتفرم‌های معتبر خرید و فروش وجود دارد، به راحتی آباژورتان را بفروشید و آن را با پیک برای خریدار ارسال کنید.
با قابلیت «پرداخت امن»، خریدار هزینه کالا را به حساب پلتفرم ثبت آگهی واریز می‌کند و این پول بعد از تحویل کالا، به حساب فروشنده منتقل می‌شود.
۳. تا پولی در حساب ننشسته، کالایی تحویل ندهید
برخی از بازی‌های روانی احتمالی که قبلا در نوشدارو راجع به آن‌ها نوشته‌ایم، ارائه «رسید جعلی» و «مدارک هویتی جعلی» است. کلاه‌بردار که می‌داند بدون جلب اعتماد شما نمی‌تواند کالا را تحویل بگیرد، با کمال میل برایتان تصاویری از کارت ملی، کارت بانکی و رسید پرداخت جعلی می‌فرستد.
برای مثال حتی در ملاقات حضوری ممکن است رسیدی جعلی برایتان ارسال کنند که می‌گوید پول به حساب واریز شده، اما بعد از بررسی پیامک‌های واریز یا اپلیکیشن بانکی، می‌بینید هیچ پولی به حساب نیامده است.
بعد از اعتراض به رسید جعلی هم ممکن است با مقاومت کلاه‌بردار روبه‌رو شوید. برای مثال ممکن است با لحنی تهدیدآمیز بگوید که پول را واریز کرده و اگر به دست‌تان نرسیده، دیگر مشکل او نیست. در چنین شرایطی به خواسته‌های او تن ندهید و به سرعت پلیس را وارد ماجرا کنید.
برای اطمینان از اینکه پول واریزی، همان لحظه در حساب بنشیند و درگیر تاخیر در واریز (مانند آنچه در پرداخت «پایا» اتفاق می‌افتد) نشوید، فقط انتقال پول به این روش‌ها را قبول کنید:
- واریز کارت به کارت
- واریز با سامانه پرداخت لحظه‌ای (پل)
- انتقال وجه درونی بانکی
- واریز از طریق قابلیت «پرداخت امن» در سایت ثبت آگهی
- پرداخت ساتنا (تنها از ساعت ۷:۳۰ تا ۱۴ هر روز – در ساعات دیگر، پرداخت ساتنا به روز بعد موکول می‌شود)
۴. یک چشم‌تان به رفتارهای مشکوک باشد
همین‌طور که به تماس‌ها و پیام‌های دریافتی راجع به کالای آگهی‌شده پاسخ می‌دهید، به اصرارهای نابه‌جا و رفتارهای مشکوک توجه کنید. برای مثال:
- مشتری هیچ سوالی راجع به محصول نمی‌پرسد، بابت قیمت چانه نمی‌زند و بسیار عجول است.
- از شما می‌خواهد «برای اطمینان»، تصویر کارت ملی و کارت بانکی خود را بفرستید.
- به جای تماس، پیامک یا گفتگو در خود پلتفرم ثبت آگهی، در جایی مثل واتساپ پیام می‌دهد یا به بهانه‌های گوناگون، لینک‌های ناشناس ارسال می‌کند.
- حاضر به ملاقات حضوری نیست و بدون پرداخت امن هزینه، از شما می‌خواهد محصول را برای تست ارسال کنید.
- تماسی سریع و عجولانه برقرار می‌کند و سعی دارد با گیج کردن شما، اطلاعات خصوصی‌تان را به دست آورد.
- اصرار به برقراری تماس ویدیویی دارد و می‌خواهد شما را در موقعیتی قرار دهد که ناخواسته، محیط منزل و وسایل با ارزش موجود را به او نشان دهید (راهکار بهتر این است که خودتان ویدیویی با کادر بسته از محصول بگیرید و برای مشتری بفرستید).
- اصرار دارد که وقت کم است و می‌خواهد ملاقات حضوری در اماکن یا ساعات غیر متعارف انجام شود.
- پیشنهاد می‌دهد که به جای پول نقد، «معامله پایاپای» کنید و محصولی دیگر از او تحویل بگیرید (که خیلی اوقات جعلی از آب درمی‌آید).
یک قاعده طلایی در شناسایی کلاهبرداران، توجه به این است که چه افرادی قصد دارند نوعی حس «فوریت» در ذهن‌تان به وجود آورند و وادارتان کنند تصمیمات هیجانی و نابخردانه بگیرید. پس این‌طور نیست که هر کس برای خرید جنسی عجله داشت، کلاه‌بردار باشد. صرفا باید بررسی کرد که مشتری چقدر سازشگر است و چه گام‌هایی برای جلب اعتماد ما برمی‌دارد.
۵. در برابر ترفندهای لحظه آخری مقاومت کنید
گاهی اوقات، کلاه‌بردار ترجیح می‌دهد پول کمتری نسبت به قیمت واقعی کالا بپردازد. او قبلا با شما بر سر قیمتی مشخص توافق کرده، اما در لحظه معامله ایرادات متعددی روی محصول می‌گذارد و سعی می‌کند با اطلاعات دروغین، شما را گیج کند.
کلاه‌بردار که می‌داند شما احتمالا به ده‌ها مشتری بالقوه دیگر پاسخ رد داده‌اید، سعی دارد با سوء استفاده از دغدغه‌های اقتصادی یا خستگی شما از این فرایند، قیمت را به مقدار قابل توجهی پایین آورد. اگر از سلامت کامل محصول اطمینان دارید، در برابر فریب کلاه‌بردار مقاومت کنید. کمی صبوری بیشتر برای فروش محصول، ارزش‌اش را دارد.
۶. برای حذف آگهی عجله نداشته باشید
یکی دیگر از ترفندهای رایج، اصرار به حذف آگهی است، حتی با اینکه بیعانه‌ای واریز نکرده‌اند و هیچ شناختی هم از آن‌ها ندارید. هدف اصلی این است که آگهی شما توسط دیگران دیده نشود و چاره‌ای جز معامله با شخص کلاه‌بردار نداشته باشید.
بنابراین تا زمانی که کالا را تحویل مشتری نداده و پولی دریافت نکرده‌اید، ضرورتی ندارد که آگهی را بردارید.
۷. کارکرد «کلاهبرداری مثلثی» را بشناسید
کلاهبرداری مثلثی، ترفندی هوشمندانه است که به کلاه‌بردار اجازه می‌دهد بدون پرداخت حتی یک قران، فروشنده را متقاعد کند که پول را واریز کرده و جنس را تحویل بگیرد.
زمانی که یک آگهی جدید ثبت می‌کنید، کلاهبرداران ممکن است همان آگهی را دوباره عیناً – با همان توضیحات و همان تصاویر – در پلتفرم ثبت آگهی (یا جای دیگری مثلا یک کانال تلگرام) ثبت کنند تا مشتریان احتمالی به خطا بیفتند.
کلاه‌بردار سپس با شما ارتباط برقرار می‌کند و به بهانه تمایل به خرید و واریز پول، اطلاعات بانکی شما را می‌گیرد. به صورت موازی، او در حال گفتگو با مشتریانی است که به آگهی جعلی توجه کرده‌اند و شماره کارت شما را برای واریز پول به آن‌ها می‌دهد.
مشتری که از جعلی بودن آگهی دوم خبر ندارد، پول را واریز می‌کند و رسید پرداخت را برای کلاه‌بردار می‌فرستد. کلاه‌بردار هم رسید پرداخت این مشتری را تحویل شما می‌دهد و مدعی می‌شود که واریز توسط خودش انجام شده! در نتیجه کاملا محتمل است که محصول را با خیالی آسوده برای کلاه‌بردار ارسال کنید و مدت‌ها بعد (با شکایت مشتری اصلی) ناگهان پایتان به دادگاه و دادسرا باز شود.
دو توصیه کلی برای محافظت از خودتان در برابر این نوع کلاهبرداری داریم. اول از همه مراقب افرادی باشید که برای واریز پول عجله دارند، آن هم بدون اینکه کالا را دیده باشند، راجع به آن سوال پرسیده باشند و یا بر سر قیمت چانه بزنند.
سپس از خریداران بالقوه بخواهید که برای تایید هویت، کارت ملی خود را نشان دهند و پول را از حسابی با همان نام واریز کنند. یک راهکار بالقوه و مشابه دیگر، دریافت رسیدی از خریدار است که شامل اطلاعات هویتی و امضا و تایید او بر خرید محصول می‌شود.
جمع‌بندی
در مجموع باید گفت که خرید و فروش آنلاین هر کالایی، همچنان یکی از کم‌دردسرترین و حتی امن‌ترین روش‌های معامله است. اما مثل هر چیز دیگری، خطراتی هم دارد که نباید از آن‌ها غافل شویم. چه در دنیای واقعی و چه در اینترنت، کلاه‌بردارانی داریم که به هر فرصتی برای سوء استفاده از اعتماد یا دغدغه ما چنگ می‌زنند.
بهترین راه مقابله با آن‌ها هم چیزی نیست افزایش آگاهی و هوشیاری در تصمیماتی که تبعات گوناگون به همراه می‌آورند. پس از دنبال‌کردن نوشدارو دست نکشید!
