رسیدساز جعلی؛ ابزاری ارزان که کلاه‌برداری‌های کلان را ممکن می‌کند

از هزاران سال پیش که نوع بشر شروع به تبادل کالا و خدمات از طریق پول و سکه کرد، هزاران کلاه‌بردار داشته‌ایم که از پرداخت هزینه کالا و خدمات دریافتی فراری بوده‌اند. البته که این کار در گذشته به‌هیچ‌وجه آسان نبود؛ پول به صورت رو-در-رو مبادله می‌شد و کلاه‌برداران باید ترفندهایی واقعا هوشمندانه به کار می‌بستند.

اما اکنون و در عصر اینترنت، کلاه‌برداران نه‌تنها فرصت‌هایی بی‌شمار برای فریب دادن مردم و سوء استفاده از امکانات مدرن دارند، بلکه به راحتی قادر به مخفی نگه داشتن هویت خود نیز هستند. یکی از محبوب‌ترین روش‌های کلاه‌برداری فعلی هم سوء استفاده از کم‌آگاهی افرادی است که کالاهای گران‌قیمت خود را سایت‌های ثبت آگهی قرار داده‌اند. 

در این تکنیک، کلاه‌بردار با سوء استفاده از کم‌آگاهی کاربران راجع به تکنیک‌های کلاه‌برداری و همینطور جعل هویت و جعل سند، محصولات گران‌قیمت شما را می‌خرد و بابت آن‌ها پولی نمی‌پردازد، هرچند که به نظر مشتاق به پرداخت هزینه و دریافت هرچه سریع‌تر کالا است. چطور این اتفاق می‌افتد؟ در ادامه توضیح می‌دهیم.

رسید جعلی و فرصتی برای کلاه‌برداری‌های چند ده میلیونی

پیش از اینکه فرایند دقیق کلاه‌برداری را بررسی کنیم، لازم است بدانیم کلاه‌بردار با چه منطقی به سراغ قربانیان می‌رود. از آن‌جا که پرداخت کارت‌به‌کارت به تنها ۱۰ میلیون تومان در روز محدود شده، یکی از رایج‌ترین روش‌های انتقال یک‌باره مبالغ بالاتر، استفاده از «انتقال پایا» است. پایا به زیرساختی برای انتقال وجه الکترونیک گفته می‌شود که سقف واریز روزانه را به ۱۰۰ میلیون تومان می‌رساند، اما تنها در بازه‌های زمانی مشخصی از روزهای کاری، پردازش تراکنش‌ها را پیش می‌برد.

اگر انتقال وجه پایا به صورت فوری ثبت شود، قابل بازگردانی نیست و تا حداکثر عصر همان روز به حساب گیرنده می‌نشیند. اما اگر در پایان هفته، تعطیلات رسمی و ساعات غیراداری ثبت شود، بین چند ساعت تا چند روز بعد به دست گیرنده می‌رسد. از آن‌جا که معمولا هر دو طرف معامله از این موضوع باخبر هستند، کلاه‌بردار می‌تواند پرداختی انجام ندهد و برای خود وقت بخرد.

اما او باید ابتدا اعتماد شما را جلب کند و متقاعدکننده‌ترین ابزاری که در اختیار دارد، ربات‌ها و برنامه‌های «رسیدساز جعلی» هستند. شاید باورش دشوار باشد، اما چنین ابزارهایی با اندکی جستجو به راحتی یافت می‌شوند و به صورت رایگان و یا در ازای مبالغی ناچیز در دسترس قرار می‌گیرند.

برای مثال با جستجویی ساده در تلگرام، ربات‌های گوناگونی می‌یابیم که قابلیت جعل پیشرفته انواع رسید دارند، مثلا:

• ساخت رسید کارت به کارت
• ساخت رسید واریز پایا
• رسید انتقال شارژ
• پیامک بانکی
• رسید موجودی کارت
• رسید تراکنش اخیر

نکته ترسناک‌ اینکه در چنین رباتی، قابلیت «ساخت رسید جعلی کارت‌به‌کارت» کاملا رایگان است و در دسترس هرکسی قرار دارد. از سوی دیگر، برای دسترسی به قابلیت‌های پیشرفته‌تر نیز مجبور به پرداخت هزینه‌های آنقدرها کمرشکن نیستید که بار دیگر به افزایش کاربران ربات کمک می‌کند.

قدم اول: خریدار ایده‌آل!

کلاه‌برداری که این روش سرقت را انتخاب می‌کند، آگهی‌هایی را هدف قرار می‌دهد که ارزش چند ده میلیونی دارند، مثلا لپ‌تاپ، کنسول‌های بازی و لوازمی نظیر دستگاه قهوه‌ساز. او با شما تماس می‌گیرد و نقش خریداری دست به نقد را ایفا می‌کند که نه‌تنها هیچ چانه‌ای بر سر قیمت نمی‌زند، بلکه مایل است در سریع‌ترین زمان ممکن کالا را بخرد. 

اگرچه ممکن است با خریدارانی صادق نیز روبه‌رو شوید که مایل به خرید فوری و به‌قیمت کالا هستند‌، این تکنیک کلاه‌برداری چند نشانه بارز دارد که باید نسبت به آن‌ها آگاه باشید:

• اصرار شخص به خرید کالا و ترغیب شما به حذف آگهی از پلتفرم ثبت آگهی
• برقراری تماس دیرهنگام و تلاش برای معامله در ساعات غیر کاری یا روزهای پایانی هفته
• عدم مذاکره و چانه زدن بر سر قیمت
• اصرار به ضروری بودن معامله و کمبود وقت 

او که با کمال میل حاضر است کالا را درب منزل شما نیز تحویل بگیرد، معمولا همراه با شخصی دیگر به محل ملاقات می‌آید که با دستی بر فرمان خودرو یا موتور، بر فرایند معامله نظارت دارد. برای توجیه حضور نفر دوم نیز ممکن است به شما بگویند او راننده تاکسی اینترنتی یا خیلی ساده، یکی از دوستان است. 

قدم دوم: متقاعدسازی

بسته به اینکه سارقان چقدر کار خود را جدی می‌گیرند، ممکن است ترفندهای دیگری نیز برای متقاعدسازی شما به کار ببندند. مثلا طرف معامله ممکن است با ظاهر و لباس افرادی مانند سربازان وظیفه یا دانشجویان به ملاقات‌تان بیاید تا حس همدردی را در شما برانگیزد. 

او ممکن است مدعی شود که به سختی توانسته چنین فرصتی برای خرید کالا شما به دست آورد و باید خود را به سرعت به جایی دیگر برساند. در همین حین، اصرار به پرداخت از طریق شماره شبا و انتقال پایا دارد. کلاه‌بردار که می‌داند مردم معمولا نیاز به اعتمادسازی هرچه بیشتر دارند، حاضر است تصویر کارت ملی،‌ کارت بانکی، رسید پرداخت پایا و اطلاعات مشابه را نیز برایتان ارسال کند. البته که تمام این اطلاعات جعلی یا دروغین خواهند بود. 

در این مرحله، همه‌چیز راجع به میزان مهارت کلاه‌بردار در جلب اعتماد و متقاعدسازی است. برای مثال اگر او لباس سربازان وظیفه را بر تن داشته باشد، مدعی می‌شود که اصلا قادر به کلاه‌برداری از شما نخواهد بود، چرا که به راحتی در فلان پادگان تهران شناسایی خواهد شد. 

بعد نوبت به ابزار اصلی کلاه‌بردار برای متقاعدسازی می‌رسد. رسید پرداخت پایا معمولا تا پیش از ثبت و پردازش پرداخت در بانک، در اختیار فرستنده قرار نمی‌گیرد. اما نرم‌افزارهایی داریم که رسیدهای جعلی پایا را با جزییاتی متقاعدکننده می‌سازند و به شکلی فوری در اختیار کلاه‌بردار می‌گذارند. بنابراین اگر خواستار رسید واریز شوید نیز کلاه‌بردار بدون هیچ نگرانی، رسیدی واقعا فریب‌دهنده در اختیارتان می‌گذارد. 

چه با کلاه‌بردار طرف باشید و چه شخصی کاملا صادق، پرداخت از طریق پایا همواره به این معنی خواهد بود که باید بین چند ساعت تا چند روز برای دریافت پول منتظر بمانید. کلاه‌بردار نیز با آگاهی از این موضوع، تلاش می‌کند برای خود وقت بخرد و به شما اطمینان خاطر دهد که در اولین روز کاری، پول خود را دریافت خواهید کرد.

همینطور که ذهن‌تان مشغول و نگران عدم دریافت پول است، کلاه‌بردار به اصرار بر عجله داشتن ادامه می‌دهد و با نمایش رسید پرداخت، شما را تحت فشار می‌گذارد که کالا را تحویل دهید. از آن‌جا که خیلی از قربانیان روحیه سازش‌گری از خود نشان می‌دهند یا صرفا از رویارویی با طرف معامله فراری هستند، کم پیش نمی‌آید که کلاه‌بردار با موفقیت کالا را تحویل بگیرد و از مهلکه بگریزد.

در گذر زمان، برقراری ارتباط با او سخت و سخت‌تر می‌شود. تماس‌های تلفنی به پیام خاموش بودن گوشی منتهی می‌شوند و پیام‌های خصوصی هم بی‌پاسخ باقی می‌مانند. تا زمانی که متوجه شوید سرتان کلاه رفته، دیگر راهی برای دسترسی به کلاه‌بردار نیست. اطلاعاتی هم که از او دریافت کرده‌اید، جعلی هستند و کاربرد قانونی ندارند.

اگر هدف کلاه‌برداری به این روش قرار گرفته‌اید…

به جز کمک گرفتن از مراجع قانونی، راهی پیش پای خود نخواهید یافت. با اینکه کلاه‌برداران معمولا آنقدرها ریسک نمی‌کنند و هیچ‌گونه اطلاعات قابل ردیابی در اختیارتان نمی‌گذارند،‌ لازم است هر آنچه در اختیار دارید را گردآوری کنید و در اختیار پلیس بگذارید. برای مثال می‌شود به شماره‌ تماس کلاه‌بردار، تصاویری که برای شما فرستاده و ریز مکالمات اشاره کرد. 

اگر کلاه‌بردار از طریق چت داخلی پلتفرم‌های ثبت آگهی با شما ارتباط برقرار کرده، حساب او را به پشتیبانی گزارش دهید تا دیگران نیز قربانی این روش سرقت نشوند. 

چطور از خود در برابر این کلاه‌برداری محافظت کنیم؟

برای در امان ماندن از این نوع کلاه‌برداری، هم لازم است به نشانه‌های اولیه دقت کنید و هم پیش از دریافت هزینه کالا، آن را تحویل افراد ناشناس ندهید. موارد زیر به شما کمک خواهند کرد:

• اگرچه نمی‌توان هرکسی که مایل به دریافت سریع کالا است را به کلاه‌برداری متهم کرد، کلاه‌برداران معمولا نوعی حس فوریت به وجود می‌آورند تا ذهن قربانی را مشغول و فریب دادن او را آسان‌تر کنند. 
• به صورت مشابه عدم مذاکره بر سر قیمت، اصرار بر دریافت کالا در ساعات غیراداری و هر رفتار نامتعارف دیگری می‌تواند از نشانه‌های اولیه کلاه‌برداری به حساب آید.
• با اینکه پرداخت کارت‌به‌کارت به ۱۰ میلیون تومان در روز محدود شده است، از خریداران کالاهای خود بخواهید که به جای پرداخت پایا، مبلغ را با چند کارت مختلف به حساب شما واریز کنند.
• تمام معاملات را به صورت حضوری پیش ببرید و در صورت امکان، همراه با اعضای خانواده یا دوستان در محل قرار حاضر شوید.
• با توجه به امکان لغو پایا و همینطور ساخت رسیدهای جعلی، به تصاویر رسیدهای پرداخت ارسالی بی‌توجه باشید و تراکنش‌ها را فقط از طریق پیامک یا اپلیکیشن بانک پیگیری کنید. 
• اگر با افراد ناشناس معامله می‌کنید، تحت هیچ شرایطی تا مبلغ به حساب‌تان واریز نشده، کالا را تحویل ندهید. 
• این دانستنی‌ها را با دوستان و اعضای خانواده به اشتراک بگذارید، خصوصا افراد جوان‌تر یا مسن‌تری که از کارکردهای سیستم بانکی و شگردهای نوظهور کلاه‌برداران بی‌خبر هستند. 

و در آخر فراموش نکنید که نوشدارویی نیست که نیست!