حریم خصوصی سواد دیجیتال

«سانسور شده‌ترین موبایل جهان»: تلفن‌های هوشمند کره شمالی چه امکاناتی دارند؟

اسکرین‌شات لحظه به لحظه!
فردی گوشی موبایلی را نشان می‌دهد که صفحه آن یک رابط کاربری رنگارنگ با ساعت 14:32 و چندین آیکون برنامه‌ در پایین صفحه نمایش داده شده است.
شایان ضیایی
زمان مطالعه ۴ دقیقه
بازبینی: علی‌اصغر هنرمند

شاید باورش سخت باشد، اما تلفن‌های هوشمند راه‌شان را به «کره شمالی» هم باز کرده‌اند. البته که موبایل‌های کره شمالی تفاوت‌های فراوان با گوشی‌های آشنا به چشم ما دارند؛ آنها «سانسور شده‌ترین تلفن‌های جهان» هستند و آنقدر تغییر کرده‌اند که دیگر اصلا «گوشی شخصی» به حساب نمی‌آیند!

این موبایل‌ها قرار نبوده هیچوقت جلوی چشم بقیه آدم‌های جهان قرار بگیرند، اما در یک بررسی کم‌سابقه، یوتیوبری به نام MrWhosetheboss به سراغ دو مورد از همین گوشی‌ها رفته و نشان داده که زندگی دیجیتال ساکنین کره شمالی چه شکل و شمایلی دارد. 

در این ویدیو، دو گوشی قاچاقی ساخت کره شمالی زیر ذره‌بین می‌روند: یکی از موبایل‌ها، مدلی ساده و ارزان با برند «Haeyang» است و دیگری یک گوشی پرچمدار به نام «سم‌تائه‌سونگ ۸» که شباهت زیادی به نام «سامسونگ» دارد. جالب‌تر اینکه عبارت «سامسونگ» در کره‌ای به معنی «سه ستاره» است و عبارت «سم‌تائه‌سونگ» به معنی «سه ستاره‌ی بزرگ»! 

کلمه “SAMTAESUNG” با حروف بزرگ و سفید در مرکز بالای تصویر نوشته شده است. در پس‌زمینه، پرچم کره شمالی با ستاره قرمز و نماد مساوی، همراه با سه ستاره سفید در پایین تصویر دیده می‌شود.

این موبایل‌ها نه‌تنها به بقیه دنیا (مثلا خدمات گوگل یا پیام‌رسان‌های معمولی) دسترسی ندارند، بلکه عملاً ابزارهایی تمامیت‌خواهانه برای نظارت دائمی شهروندان هستند. در واقع اگر برایتان سوال شده که «چه می‌شود اگر کنترل تمام سیستم عامل دست یک دولت باشد؟»، این گوشی‌ها همان پاسخی هستند که دنبالش می‌گردید!

تایپ کردن برخی عبارات مثل «کره جنوبی» درون موبایل عملا غیرممکن است و کلمه «کره جنوبی» به صورت خودکار به «کشور دست‌نشانده» تبدیل می‌شود. حتی اگر از عبارات دیگر استفاده کنید هم مجددا نام این کشور به شکل چند ستاره در می‌آید. اصطلاحات مدرن‌تر یا اشارات به فرهنگ «کی‌پاپ» (K-Pop) در کره جنوبی هم سانسور می‌شوند تا به شهروندان یادآوری شود استفاده از این کلمات ممنوع است. 

تصویر یک صفحه موبایل با پس‌زمینه قرمز را نشان می‌دهد که روی آن یک آیکون شبیه «گوگل‌مپ» اما با نوشته‌های کره‌ای دیده می‌شود. در سمت چپ تصویر نیز آیکون بزرگ و واضح «Google Maps» قرار دارد که نشان می‌دهد نسخه کره‌شمالی این برنامه از آن الهام گرفته است.

گوشی‌ها اندروید ۱۰ و ۱۱ را اجرا می‌کنند (آخرین نسخه در جهان، اندروید ۱۶ است) و ده‌ها برنامه پیش‌فرض، با لوگوهایی آشنا روی آن‌ها نصب شده‌ است. برای مثال برنامه‌ای که لوگویی کاملا مشابه «گوگل مپس» دارد، یک اپلیکیشن نقشه متفاوت و بومی را باز می‌کند که فقط حاوی نقشه کره شمالی است و نه هیچ جای دیگر جهان. 

یکی دیگر از نکات برجسته، عدم دسترسی تلفن‌ها به «اینترنت واقعی» است. ساکنین کره شمالی فقط به یک شبکه داخلی بسته یا «اینترانت» وصل می‌شوند که پر شده از سایت‌های تایید شده دولتی. حتی ساعت هم تحت کنترل دولت است و نمی‌توان منطقه زمانی یا تاریخ را تغییر داد. همه‌چیز قفل شده تا ارتباط با دنیای بیرون ممکن نباشد. 

این تلفن‌ها در ظاهر شبیه به موبایل‌های اندرویدی معمولی‌اند و برنامه‌هایی مثل مرورگر، تقویم، دوربین و اپ پخش موسیقی دارند، اما بیشتر آن‌ها تقلبی‌اند و کاربر را در یک محیط مصنوعی و کنترل‌شده نگه می‌دارند. بعضی اپ‌ها اصلا باز نمی‌شوند، برخی هم فقط تبلیغ نشان می‌دهند!

یک گوشی موبایل در حال نمایش صفحه‌ای با عنوان “INTRANET” به رنگ قرمز و سفید است. صفحه گوشی شامل بخش‌های رنگارنگ و مختلفی مانند اخبار شرکت، بازار محصولات، و اطلاعیه‌ها است که با رنگ‌های متنوع دسته‌بندی شده‌اند.

از جمله برنامه‌های در دسترس می‌شود به بازی‌های مجاز دولتی، برنامه‌ای برای استریم فیلم‌های روسی و هندی و همین‌طور زندگی‌نامه سیاستمداران کره شمالی اشاره کرد. می‌خواهید برنامه‌ای جدید نصب کنید؟ هیچ مشکلی نیست، فقط لازم است به صورت حضوری به یکی از فروشگاه‌های دولتی بروید و مجوز رسمی هم در دست داشته باشید!

وقتی نوبت به موضوع «نظارت» می‌رسد، دولت کره شمالی پا را فراتر هم می‌گذارد. این موبایل‌ها صرفا شما را «محدود» نمی‌کنند، بلکه دقیقا ثبت می‌کنند که «می‌خواستید چه کنید».

هر بار که یکی از برنامه‌ها را باز می‌کنید، گوشی در سکوت از صفحه اسکرین‌شات می‌گیرد. این تصاویر روی گوشی ذخیره می‌شوند و به مرور آرشیوی کامل از فعالیت‌های روزانه کاربر می‌سازند. 

تصویر یک گوشی هوشمند را نشان می‌دهد که در دست فردی قرار دارد و صفحه آن یک اپلیکیشن یا پورتال با رابط کاربری کاملاً کره‌ای و رنگی را نمایش می‌دهد. آیکون‌های متعدد در صفحه دیده می‌شود که شبیه نسخه داخلی و محدودشده‌ای از فروشگاه یا شبکه خدمات آنلاین است.

بعضی قابلیت‌ها هم به کل از کار افتاده‌اند. مثلا با فشردن دکمه Wi-Fi هیچ اتفاقی نمی‌افتد، بلوتوث تقریبا بی‌استفاده شده و گرچه موبایل‌ها «فایل منیجر» دارند، اما هیچ دسترسی مفیدی به فایل‌های واقعی نمی‌دهند. 

خلاصه‌اش می‌شود اینکه در کره شمالی «تلفن به‌ظاهر هوشمند» پیدا می‌شود، اما چیزی به اسم «گوشی شخصی» وجود ندارد!

برای تماشای ویدیوی کامل این بررسی در یوتیوب (که حدودا ۲۰ دقیقه است)، روی این لینک کلیک کنید. 

این مطالب را هم در نوشدارو بخوانید:

بازبینی: علی‌اصغر هنرمند

نظر بدهید

    پست‌های مرتبط

    مطالب پرنگاه

    ویدیوهای نوشدارو

    ویدیو های بیشتر

    حکایت‌های کوتاه، حقیقت‌های بزرگ

    در این بخش، به بررسی دقیق و جامع نشانه‌ها و رفتارهایی می‌پردازیم که ممکن است به کلاهبرداری آنلاین مرتبط باشند. شناخت این موارد می‌تواند به شما کمک کند.

    ویدیو های بیشتر

    منابع

    1. Android Authority
      https://www.androidauthority.com/north-korean-smartphones-3618863/